ASBESTINVENTARISATIE

Een asbestinventarisatie is een onderzoek van het vastgoed naar de aanwezigheid van asbest. Een gecertificeerd bedrijf voert het onderzoek uit. Een asbestinventarisatie geeft duidelijkheid of asbest in een gebouw/woning aanwezig is, om welke soorten asbest het gaat, op welke plaatsen de toepassingen zich bevinden en de staat van het materiaal.

• Advies : één van onze gecertificeerde Deskundig Inventariseerders Asbest (DIA) en Deskundige Toezichthouders Asbest (DTA) geeft een asbest advies. U ontvangt het advies na een asbest inventarisatie. Na ontvangst van het asbestadvies is asbestsanering (asbestverwijdering) een mogelijke vervolgstap.
• Analyse: vastgoed dat vóór 1994 is gebouwd kan asbest bevatten. Als dat vastgoed verbouwd of gesloopt wordt, is de vastgoedeigenaar verplicht een asbest inventarisatie uit te laten voeren. Het inademen van vrijgekomen asbestvezels kan namelijk gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Die gezondheidsrisico’s zijn gelukkig goed te beheersen door te inventariseren waar mogelijk asbest zit en welke maatregelen genomen moeten worden om veilig in een gebouw te werken of te wonen.
• Kosten: Op de vraag “Wat kost een asbestinventarisatie?” Is geen eenduidig antwoord te geven. De kosten zijn van verschillende factoren afhankelijk. Hierbij kunt u denken aan het bouwjaar van uw vastgoed, de hoeveelheid woningen/panden die u wilt laten inventariseren op asbest, het aantal vierkante meters, het doel van de inventarisatie etc.

OVER ASBEST

Asbest is een natuurlijk mineraal dat wordt gewonnen uit asbestgangen. Het bestaat uit microscopisch kleine vezels en werd in veel bouwmaterialen gebruikt vanwege sterkte, duurzaamheid en lage kosten.

Asbest is levensgevaarlijk zodra asbestvezels vrijkomen en worden ingeademd. Omdat het lichaam deze vezels niet kan afbreken, vormen ze een serieus gezondheidsrisico. Daarom is het cruciaal om te weten waar asbest zich in vastgoed bevindt, in welke staat de asbesttoepassingen verkeren en welke risico’s eraan verbonden zijn. Wij voeren daarom asbestinventarisaties uit, zodat je precies weet wat de situatie is en welke maatregelen nodig zijn om risico’s te beperken.

Toepassingen van asbest
Asbest wordt al lange tijd toegepast. In Nederland was het tot 1993 op grote schaal toegestaan. Dankzij zijn positieve eigenschappen was asbest een veelgebruikt materiaal in gebouwen en woningen. Het is sterk, slijtvast, isolerend en betaalbaar. Enkele bekende toepassingen zijn:

• Asbestcement: gebruikt voor dakbedekking (zoals golfplaten en dakleien), rioleringsbuizen, schoorsteenkanalen, bloembakken en meer. Vaak zitten de vezels vast in het materiaal, maar komen ze vrij bij beschadiging.
• Spuitasbest: toegepast als isolerend en brandwerend afwerkmiddel.
• Asbestkoord: gebruikt voor afdichting in kachels en ketels.
• Vloerbedekking: soms bevat deze materiaalasbest.

Tijdens een asbestinventarisatie brengen wij precies in kaart waar asbestverdachte situaties zich bevinden. We nemen monsters van het materiaal en beschrijven deze situaties uitvoerig én accuraat. Dit gebeurt efficiënt met onze speciale asbestinventarisatie app.

Gezondheidsrisico’s van asbest
Asbest werd vroeger gekozen vanwege zijn sterke en duurzame eigenschappen. Later werd duidelijk dat het gevaarlijk is voor de gezondheid. Ingeademde asbestvezels kunnen cellen binnendringen en kanker veroorzaken, vooral longkanker. Bij langdurige of regelmatige blootstelling kan ook asbestose ontstaan, een soort stoflongen.

Niet alle asbestsoorten zijn even gevaarlijk, en per toepassing verschillen de risico’s. Wanneer wij een inventarisatie uitvoeren, informeren wij u uitgebreid over de mogelijke risico’s.

HOE KAN IK ASBEST HERKENNEN? 

Hoe kun je zien of je te maken hebt met asbest? Asbestvezels zijn met het blote oog niet zichtbaar. Soms zijn bundels wel te zien in materialen. Het herkennen van asbest is lastig; wij raden aan dit over te laten aan een specialist tijdens een inventarisatie. Alleen laboratoriumonderzoek onder de microscoop kan bevestigen of een materiaal asbest bevat.

Het is goed om te weten dat asbest vezelvormig natuurlijk gevormd mineraal is (opgebouwd uit Mg, Si, Fe, Ca en Al). Asbest zelf is wit, blauw of bruin van kleur. De asbestvezels zijn zo klein dat je deze niet met het blote oog kunt waarnemen. Alleen met behulp van een microscoop kan een laborant vaststellen of de betreffende vezel die is aangetroffen ook daadwerkelijk asbest is. Wat wel herkenbaar is, zijn de materialen waarin de asbestvezels zijn verwerkt. Dus door goed naar het materiaal dat je tegenkomt te kijken, kun je zien of het mogelijk asbest is. Vooral op de plekken waar het materiaal is gebroken, kun je goed de vezelstructuur zien. En vaak kun je dus asbest herkennen aan de witte of lichtgrijze kleur.
Als je twijfelt of je te maken hebt met asbest, kunnen wij een van ons deskundig inventariseerders asbest (DIA) hiernaar laten kijken. Zij komen op locatie naar het asbest verdacht materiaal kijken en voeren een professionele asbestinventarisatie (onderzoek) uit. Als we verdacht materiaal aantreffen, dan nemen we een monster om dit vervolgens in het laboratorium te laten onderzoeken.

Asbestgolfplaten herkennen

Bij de meeste materialen is het moeilijk om asbest te herkennen. Je kunt door bepaalde kenmerken van het materiaal hooguit vermoeden dat er asbest in is verwerkt. Maar hoe weet je nou of je te maken heeft met asbesthoudende golfplaten of asbestvrije golfplaten? Bij golfplaten is dat te controleren. Golfplaten zijn namelijk voorzien van een code. Deze code bestaat meestal uit een productiedatum (voor of na 1994) en letters. De letters geven aan om welk soort golfplaat het gaat. Aan de hand van die letters wordt duidelijk of de betreffende golfplaat wel of geen asbest bevat.

Asbesthoudende golfplaten hebben de volgende codering:

• NF = Non Friable (hechtgebonden)
• AT = Asbestos Technology
• CAF = Compressed Asbestos Fibres

Niet-asbesthoudende golfplaten hebben de volgende codering:

• AP = Amiante Pas
• AV = Asbest Vrij
• NT = New Technology
• NA = Non Asbestos
• AF = Asbestos Free (Asbest Frei)
• AFM = Asbestos Free Material (Asbest Freies Material)

Welke Asbestsoorten zijn er?
Asbestsoorten kun je in twee groepen verdelen:

Serpentijnen (witte asbest): deze kun je herkennen aan sliertvormige vezels.

Amfibolen (bruin, blauw, groen, geel en grijs): Amfibolen zijn de gevaarlijkste soort. Deze kun je herkennen aan de naaldvormige vezels.

In totaal bestaan er zes verschillende soorten asbest. Daarvan is de witte asbestsoort (serpentijnen) de meest voorkomende soort (85%). Daarna komt bruine asbest (10%) en blauwe asbest (5%).

Wat zijn de kenmerken per asbestsoort en hoe kun je elk soort herkennen?
Er zijn diverse (visuele) kenmerken van asbestproducten. Producten waarin asbest is verwerkt, herken je aan de volgende (visuele) kenmerken:

• Honingraatstructuur (gewafelde structuur).
• Vezelstructuur van het materiaal.
• Pluizig, grijs, koord.
• Naam eindigend op -na, -al, -it (Eternit, glasal).

De meeste plaatmaterialen in asbestcement kun je herkennen aan hun gewafelde structuur in de vorm van een honingraat. Meestal bestaan ze ook uit meerdere lagen. Toepassingen van asbestcement hebben vaak ‘asbestbloemen’: witte vlekken verspreid over het oppervlak. Aan die vlekken herken je of asbest aanwezig is. Asbest kan niet verbranden en kan goed tegen hoge temperaturen. Vaak verbrandt alleen de grondstof waarin het asbest is verwerkt.

Asbest is helaas geurloos, dus kun je asbest niet herkennen aan een bepaalde geur. Ook als materiaal dat asbest bevat door bijvoorbeeld een brand is beschadigd en asbest vrij komt, is dat niet te ruiken. Materiaal dat asbest bevat kan hard (hechtgebonden) of zacht (niet hechtgebonden) zijn. Bij niet hechtgebonden oftewel zacht asbesthoudend materiaal is vaak een vezelachtige structuur zichtbaar. Daarbij kun je ook een wafel- of honingraatstructuur aan een van de zijden voelen of waarnemen.

Welke asbest-verdachte materialen komen het meest voor?
Bepaalde producten staan er bekend om dat ze mogelijk asbestverdacht materiaal bevatten. Asbestvezels zijn in meer dan 3500 producten verwerkt. De reden hiervoor was dat asbest bepaalde eigenschappen heeft die heel gunstig waren voor deze producten. Asbest is namelijk heel sterk en slijtvast. En daarnaast kan asbest heel goed tegen hoge temperaturen. Een aantal van de meest bekende producten waarin asbest is verwerkt, zijn:

Vensterbanken
De kans is groot dat in vastgoed van voor 1993 vensterbanken zitten die asbest bevatten. Destijds werden vensterbanken gemaakt van kunstmarmer of asbestcement. Ook hier is het vaak moeilijk te herkennen of asbest aanwezig is, omdat de vensterbanken vaak werden geverfd of bewerkt. Een asbestinventarisatie biedt hierin uitkomst.

Producten van asbestcement herken je vaak aan de zogenaamde asbestbloemen. Dit zijn witte vlekken verspreid over het oppervlak. Die vlekken wijzen op de aanwezigheid van asbest. Plaatmaterialen gemaakt van asbestcement herken je aan de gewafelde structuur in de vorm van een honingraat.

Vloerbedekking
Vroeger werd asbest vaak gebruikt als onderlaag voor vloerbedekking, vloerzeil en vinyl tegels. Maar ook in de lijm voor de vloerbedekking werd asbest verwerkt. Vanaf 1983 is asbest nauwelijk nog gebruikt in de onderlagen van vloerbedekking of de lijm voor vloerbedekking. Als je niet precies weet wanneer de vloerbedekking is aangebracht kunnen we een asbestinventarisatie doen. 

Asbest in zeil is te herkennen aan de onderlagen van zeil. Tot 1985 werd in die onderlagen vaak asbest toegevoegd. Die onderlagen (vilt/karton) kun je vooral herkennen aan de grijze, gele of groene kleur. Zo lang het zeil niet beschadigd raakt, komen de vezels niet vrij en is het niet schadelijk voor de gezondheid.

Gevelbekleding
Vastgoed dat voor 1993 is gebouwd hebben vaak gevelbeplating waarin asbest is toegepast. Je kan dit herkennen, omdat het materiaal vaak een dikte van ongeveer 0,5 cm en een vlakke en egale buitenkant heeft. Verder is het moeilijk de platen aan een bepaalde kleur te herkennen, omdat deze vaak werden geverfd.

Asbest heeft naast dat het sterk en slijtvast is ook een goede isolerende eigenschap. Door asbest in materialen toe te passen, zorgen de kleine vezels dat het materiaal goed warmte kan vasthouden. Daarom werd vroeger asbest niet alleen voor de isolatie van muren, maar ook voor allerlei andere soorten isolatie gebruikt. Dit was dan het zogenaamde opgespoten asbest. Tegenwoordig worden platen isolatiemateriaal gebruikt, maar toen asbest nog was toegestaan, werd dus vooral isolatiemateriaal op- en ingespoten. Op die manier kon een oppervlak relatief eenvoudig en voordelig worden geïsoleerd, omdat asbest een lage kostprijs had.
Omdat het opgespoten isolatiemateriaal niet hechtgebonden asbest was, zaten de vezels niet goed vast en konden deze makkelijk losraken. Daardoor was dit isolatiemateriaal ook nog eens zeer schadelijk voor de gezondheid.

Dakbedekking (denk aan golfplaten).Inmiddels is bij veel mensen wel bekend dat asbest veel is toegepast in dakbedekking en vooral in golfplaten. De golfplaten werden veel gebruikt als dakbedekking voor garages, schuren en stallen. In de agrarische sector kom je deze dakbedekking vaak tegen. De golfplaten herken je aan de grijze kleur en honingraatstructuur. Als de platen heel blijven, is dit niet schadelijk voor de gezondheid.

Leidingwerk
Veel riolen en waterleidingen van voor 1993 zijn gemaakt van asbestcement. Hierin zijn asbestvezels verwerkt. Asbestcement lijkt erg veel op gewoon cement, waardoor je niet ziet of asbest aanwezig is. Met een asbestinventarisatie is dit eenvoudig vast te stellen.

Bloembakken
Bloembakken werden vroeger vaak gemaakt van asbestcement. Deze herken je aan de grijze kleur of aan de honingraatstructuur. Vaak is de kleur niet zichtbaar, omdat de bloembakken vaak werden geverfd.
In vastgoed dat voor 1993 is gebouwd kun je deze producten dus aantreffen.

Training asbest herkennen

Meer weten over het herkennen van asbest? Onze eendaagse training asbestherkenning biedt de gelegenheid om in één dag inzicht te krijgen in het identificeren van asbest, de toepassingen, risico’s en de actuele wet- en regelgeving. Tijdens deze interactieve training bespreken wij onderwerpen als: wat je al weet over asbest, wat je nog moet weten, landelijke regelgeving (zoals het Landelijk Asbestvolgsysteem), herkenningstechnieken, mogelijke locaties van asbest, werken met inventarisatierapporten, en bespreken we praktijkcases. Na afloop ontvang je een map met hand-outs en relevante documenten om meteen aan de slag te gaan.

Onze training is interessant voor iedereen die betrokken is bij renovatie- en sloopwerkzaamheden en de kennis over asbest wil vergroten. De kosten variëren afhankelijk van het aantal deelnemers. Voor grote organisaties bieden wij vaak meerdere dagen training aan, afgestemd op verschillende groepen medewerkers. Na afloop ontvangen de deelnemers een certificaat van deelname.

Moet ik gevonden asbest altijd laten saneren?
Nee, niet als het geen direct gevaar oplevert voor bewoners of gebruikers. In dat geval stellen wij een asbestbeheersplan op, waarin wordt beschreven dat asbest aanwezig is en hoe ermee om te gaan. Direct gevaar ontstaat wanneer vezels loskomen en kunnen worden ingeademd, bijvoorbeeld door beschadiging of bewerking van het materiaal.

Wil je ontdekken wat dit concreet betekent voor jouw project? We helpen je graag verder. Of laat je inspireren door onze recente cases.