De uitvoering is, naast de voorbereiding, een belangrijke fase van het bouwproces. Natuurlijk is een goede voorbereiding het halve werk, maar de uitvoering is dus zeker de andere helft. Kwaliteit, kosten en tijd moeten we ook tijdens deze fase scherp bewaken. Planning, coördinatie en een alerte houding met betrekking tot het voorkomen van problemen zijn belangrijke uitgangspunten voor succesvol toezicht. Daarbij zijn niet alleen technische kennis en kwaliteitsbewustzijn, maar zeker ook sociale vaardigheden van belang.
Bouwtoezicht is in te delen in verschillende specialismen. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen nieuwbouw en onderhoud of renovatie. Er kan ook onderscheid worden gemaakt in de rol die een bouwtoezichthouder vervult. Bijvoorbeeld toezicht op de naleving van een overeenkomst of op de naleving van wetten en regels. Er zijn ook zeer gespecialiseerde toezichthouders, zoals op heiwerk of de aanleg van speciale constructies en funderingen. Of op complexe technische installaties. Onze projectleiders en bouwtoezichthouders (opzichters) zijn inzetbaar voor directievoering en bouwtoezicht van nieuwbouwprojecten, groot onderhoudsprojecten en verbetering van bestaande gebouwen. Als opdrachtgever ben je zo verzekerd van ervaren deskundige advisering.
WAT IS EEN BOUWTOEZICHT INSPECTEUR?
Een bouwtoezicht inspecteur is feitelijk een technisch inspecteur die op verzoek van een aannemer of woningcorporatie onderzoek doet uit naar klachten en gebouwgebreken en adviseert oplossingen.
Bijvoorbeeld: een aannemer schakelt een bouwtoezicht inspecteur ofwel een technisch inspecteur in als zich een conflictsituatie voordoet. Onze bouwtoezicht inspecteurs kunnen in zo’n situatie nader onderzoek doen naar de klachten en daarvoor een adviesrapportage uitbrengen.
WAT ZIJN DE TAKEN VAN BOUWTOEZICHT?
Een bouwtoezichthouder/opzichter houdt zich doorgaans bezig met de volgende taken:
- Toezicht houden op de kwaliteit van de uitvoering;
- De bouwadministratie voeren;
- Werktekeningen controleren volgens de contractdocumenten (het bestek en de bestektekeningen);
- Bewaken van de benodigde informatie, zoals tekeningenproductie, bemonstering en keurmerken;
- Bouwstoffen en - onderdelen keuren op de bouwplaats of in de fabriek;
- Afwijkingen en meer- of minderwerk signaleren;
- Besprekingen met de aannemer(s), vertegenwoordigers van Bouw- en Woningtoezicht en van de nutsbedrijven voeren;
- Leidinggeven aan assistenten,
- Gegevens voor revisietekeningen verzamelen;
De eindoplevering verzorgen.
Een hoofd bouwtoezichthouder geeft daarnaast leiding aan gespecialiseerde deel bouwtoezichthouders en coördineert hun deeltaken.

IS ER VERSCHIL BIJ BOUWTOEZICHT OP NIEUWBOUW EN RENOVATIE?
De uitvoering van een nieuwbouwproject vereist uiteraard andere vaardigheden van een bouwtoezichthouder dan het uitvoeren van renovatiewerkzaamheden. Het slaan of boren van funderingspalen vereist speciale vaardigheden. Je moet precies weten waar je op moet letten. Als daarmee iets mis gaat, kan er later enorme schade ontstaan. Speciaal bij de bouw van een hoge slanke woontoren in het hart van een grote stad. De bouw van een staalconstructie is vaak nog wel even te controleren voordat het staal bekleed wordt met brandwerende materialen. Een wapeningsnet of -korf van een betonconstructie wordt meestal al heel snel (enkele uren) later aan het zicht onttrokken door de gestorte beton. Het keuren moet dus niet alleen goed, maar ook snel plaatsvinden. Het is meestal in het belang van zowel aannemer als opdrachtgever dat deze keuring snel en goed verloopt. Deze keuring moet dus zowel door de private bouwtoezichthouder als door de publieke bouwtoezichthouder worden uitgevoerd. Helaas dubbel werk en bovendien is het vaak lastig voor de publieke toezichthouder om precies op het juiste moment ter plaatse te zijn. Een mooie kans om na de invoering van de Wet Kwaliteitsborging (Wkb) dubbel werk te vermijden.
Bij renovatie zijn vaak minder complexe constructieve werkzaamheden aan de orde. Daar staat tegenover dat een renovatietoezichthouder over nog meer sociale vaardigheden moet beschikken. Bij nieuwbouwprojecten loopt de communicatie vaak uitsluitend via de uitvoerders of hoofduitvoerder. Een goede bouwtoezichthouder communiceert niet met onderaannemers buiten de hoofdaannemer om. Bij bouwtoezicht op een renovatieproject heb je meestal te maken met bewoners en ook vaker met omwonenden. Bij groot onderhoud heb je altijd te maken met bewoners. Die krijgen dan te maken met de afsluiting van elektriciteit, water en / of riolering. Geen pretje. Zeker niet voor ouderen of mensen met een handicap. Deze toezichthouders hebben dan ook taken/vaardigheden van sociaal werkers. Dat moet je kunnen en dat moet je liggen.
PUBLIEK OF PRIVAAT BOUWTOEZICHT?
Vaak is de opdrachtgever van de bouwtoezichthouder of opzichter ook de opdrachtgever van het bouwwerk. De bouwtoezichthouder controleert in dat geval of het gebouw wordt neergezet volgens het contract dat de opdrachtgever heeft gesloten met de aannemer(s) die het gebouw gaat bouwen. We noemen dit privaat toezicht, omdat wordt gecontroleerd op de naleving van een private overeenkomst. In een dergelijke overeenkomst mogen partijen van alles afspreken, voor zover dat niet strijdig is met wet- en regelgeving.
Deze bouwtoezichthouder is vaak minder deskundig op het gebied van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) dan een publieke toezichthouder. Een private bouwtoezichthouder moet erop kunnen vertrouwen dat via de bouwtekeningen en het bestek geborgd is dat het gebouw voldoet aan alle regelgeving. Elke planwijziging moet daarop dan ook worden getoetst.
Het contract (bestek en tekeningen) moet meestal ook voldoen aan de wettelijke eisen, omdat anders geen omgevingsvergunning wordt afgegeven. Dit private toezicht is dus veel omvangrijker dan publiek toezicht. De opdrachtgever betaalt ook dit toezicht. Een deel betaalt hij dus dubbel. Dat moet hij wel doen om zeker te zijn dat ook de publieke zaken gecontroleerd worden. Overheden controleren namelijk slechts steekproefsgewijs doordat er vaak onderbezetting is. De opdrachtgever blijft voorlopig verantwoordelijk. Na de invoering van de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (Wkb) komt een grotere verantwoordelijkheid bij de aannemers te liggen.
De eisen die de wet en het Besluit bouwwerken leefomgeving stellen, zijn overigens erg afhankelijk van de functie die het gebouw krijgt. Als een gebouw niet voor een bepaalde functie is gebouwd, krijg je geen gebruiksvergunning voor dat doel. Je mag best een gebouw maken zonder ramen en kozijnen. Je mag het dan alleen niet in gebruik nemen als woning of kantoor, maar bijvoorbeeld wel als opslag voor graan.
Aannemers zetten nu ook al bouwtoezichthouders in om de kwaliteit van hun eigen werk te controleren. Dat deden ze al langer, omdat ze vaak zelf ontwikkelaar van gebouwen waren. Daarmee kwamen ze dan vaak in de rol van opdrachtgever. Na de invoering van de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (Wkb) moeten de aannemers ook zelf controleren of hun werk, en vooral ook dat van hun onderaannemers, voldoet aan de eisen. Tot op heden is een aannemer na de formele oplevering slechts verantwoordelijk voor zijn werk als het gaat om verborgen gebreken die ook met goed toezichthouden niet waren gezien. Na de invoering van de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) blijven aannemers verantwoordelijk voor hun werk en dat van hun onderaannemers. Een belangrijke stimulans om je eigen werk goed te controleren. En zeker het werk van leveranciers en onderaannemers. Van die laatste categorie ben je als hoofdaannemer niet zeker of die hun garanties lang kunnen nakomen. De verstandige aannemers zijn nu al bezig om zich daarop voor te bereiden. Zij huren nu al bouwtoezichthouders in om voorbereid te zijn.
Maar vaak is de opdrachtgever van de bouwtoezichthouder een gemeente. We noemen dat dan publiek toezicht. In dat geval controleert de bouwtoezichthouder of een gebouw gerealiseerd wordt volgens de wet- en regelgeving. Doorgaans vastgelegd in de omgevingsvergunning (vroeger bouwvergunning). Deze bouwtoezichthouder is zeer deskundig op het gebied van het Besluit bouwwerken leefomgeving en bouwregelgeving. Hij controleert dus of gebouwd wordt volgens de vergunningen en regels. Veel onderdelen van een gebouw hoeven niet te voldoen aan vergunningen. Die onderdelen controleert de bouwtoezichthouder dus niet. Een trap wordt door hem dan ook gecontroleerd op veiligheid, sterkte en minimale afmetingen. Hij kijkt meestal niet of de kleur van de trap wel mooi is. Dat is een private zaak. Tot de komst van de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (Wkb) was deze toezichthoudende rol voorbehouden aan de overheid. De kosten van de publieke bouwtoezichthouders worden betaald vanuit de leges die bij de aanvraag van de vergunningen door de opdrachtgever zijn betaald.


WAT ZIJN DE KOSTEN VAN BOUWTOEZICHT?
Tijdens een bouwproces is bouwtoezicht van groot belang voor de kwaliteit van de uitvoering, want een bouwproject is een complex proces. Onze bouwtoezichthouders vertegenwoordigen de opdrachtgever op de bouwplaats en rapporteren aan de projectmanager of directievoerder. Daarnaast communiceren zij met alle overige betrokken partijen, zoals architect, constructeur, gemeente, etc. Onze bouwtoezichthouders controleren en beoordelen de werkzaamheden en houden continu in de gaten of aan de gemaakte afspraken wordt voldaan. Verder toetsen zij bestek en tekeningen, signaleren eventuele afwijkingen en nemen actie als dat nodig is. Eén van de redenen om bouwtoezicht in te zetten is het voorkomen van onvoorziene kosten. Dat bereiken we door op deze manier bouwtoezicht in te zetten. De bouwtoezichthouder houdt het overzicht. Zo voorkomen we in een vroeg stadium problemen en verminderen het risico op onvoorziene kosten of uitvoerige discussies.
Reken op de deskundigheid, kennis en praktische insteek van onze bouwtoezichthouders. Zij communiceren zorgvuldig en duidelijk op elk niveau en houden op deze manier het overzicht. Onze bouwtoezichthouders zorgen met gedegen bouwtoezicht dat zij elk project in goede banen leiden. Dit doen zij met als doel een eindresultaat te behalen zoals iedereen dat vooraf voor ogen had. Zonder onvoorziene kosten of onaangename verrassingen.
Wil je ontdekken wat dit concreet betekent voor jouw project? We helpen je graag verder. Of laat je inspireren door onze recente cases.
Door creatief te denken leggen we het pad nog vóór obstakels ontstaan.
Mark Wüstefeld, Richtingaanwijzer, Hoofd Projectmanagement, Alphaplan.
Terugbelverzoek
Contact
Projecten
Als deel van ESG TECH zijn wij een team van adviseurs en ingenieurs die samen méér bereiken. Allen aanpakkers, gelijk in passie maar uniek in specialismen.
Bekijk de diensten van Alphaplan